Erken doğuma ve düşük vakalarına sebebiyet veren ve kadınlara özgü bir hastalık olan servikal yetmezlik ya da rahim ağzı yetmezliği, rahim ağzı yapısının kısa olmasından dolayı meydana gelir. Peki kadınlar tarafından sıkça araştırılan servikal yetmezlik nedir? Nedenleri ve belirtileri nelerdir?
Genetik bozukluklar nedeniyle ortaya çıkan bu sağlık sorunu gebeliğin 14. haftasından sonra görülür. Rahim ağzı elastik bir yapıdadır. Açılır, kısalır, incelir ve yumuşar. Böylece doğum esnasında bebek doğum kanalından geçebilir. Bazı anne adaylarında serviks, hamilelik döneminde çok erken açılır veya normalden kısadır. Bu faktörler hamilelik sürecinde çeşitli sorunlara neden olabilir.
Genellikle hamileliğin 3. ayından sonra ortaya çıkan ve rahim ağzının, olması gereken açıklıktan daha geniş olması durumunda ağırlaşmaya başlayan fetüsü taşıyamamaya başlaması nedeniyle oluşur. Hamileliğin 18. ve 24. haftaları arasında servikal yetmezlik sorununun ortaya çıkması durumunda doğum yapılır. Bu sağlık problemi nedeniyle yapılan doğumlar ile erken doğum karıştırılmamalıdır. 26. haftadan sonra yapılan doğumlara erken doğum denir.
Servikal Yetmezlik Nedenleri
- Rahim bölgesindeki miyom ve poliplerin çıkartılması nedeniyle rahim ağzının genişlemesi
- Doğum sürecinde rahim ağzının yırtılması
- Vakum veya forseps yöntemleri ile yapılan zor doğum işlemleri
- Fazla doğum yapmak
- İlerlemiş gebeliklerde yapılan kürtaj işlemi
- Travma öyküsü,
- Kollajen bozukluklar
- Uterus/serviksin doğumsal anomalileri
- Rahim ağzı zedelenmeleri
Servikal Yetmezlik Belirtileri
Hamilelik sürecinin ilk haftalarında bir belirtiye rastlanılması güç olabilir. Bazı anne adayları gebeliğin 14 ila 20. haftasından itibaren hafif belirtiler hissedebilmektedir. Hastalığın belirtilerini sıralayacak olursak;
- Pelvik basınç hissi
- Sırt ağrısı
- Hafif karın krampları
- Vajinal akıntıda bir değişiklik
- Hafif vajinal kanama
Servikal Yetmezlik Tedavisi
Rahim ağzı yetmezliği görüldüğü durumlarda cerrahi yöntem uygulanarak rahim ağzının hamilelik boyunca kapalı kalması sağlanır. Bu cerrahi yönteme tıp dilinde serklaj işlemi denir. Genel anestezi altında yapılır. Operasyon yaklaşık 10 dakika kadar sürer. Vajina ve rahim ağzı anestezik bir sıvı yardımıyla temizlenir ve rahim ağzı dikilir. Bu operasyondan sonra hafif kanamalar görülmesi normaldir. Gebelikte 37. haftaya girildiğinde dikişler alınarak doğum beklenir.
Hamile kalmak isteyen fakat servikal yetmezlik (rahim ağzı yetmezliği) olan kişilere bu işlem uygulanabilir. Serklaj işlemi anne karnındaki bebeği koruma amaçlı olup hamileliğin 28. haftasında ve doğum başlamadığı durumlarda, rahimde incelme meydana gelmişse ve daha önce doğum yapıp da serviks uzunluğu 2,5 cm kısa olduğu durumlarda bu uygulanmaktadır. Geçmiş dönemde gebelikte düşük olmuşsa, erken doğum gerçekleşmişse veya teşhis olarak servikal yetmezlik (rahim ağzı yetmezliği) ortaya çıkmışsa koruyucu olarak serklaj işlemi uygulanır. Bu cerrahi işlem yapılmadan önce idrar yolu enfeksiyonu veya vajinal enfeksiyon gibi durumlar varsa mutlaka tedavi ettirilmelidir.