Özellikle doğumdan sonra ortaya çıkan rahim pozisyonlarındaki bozukluklar, rahim dönmesi, sarkması gibi farklı şekillerde ortaya çıkmaktadır. Bu pozisyon değişimlerini sıralayacak olursak;
Rahmin Arkaya Dönük Olması
Tıp dilinde rahim (uterus) ile vajina arasındaki açısal ilişki versiyon olarak adlandırılır. Vakalarda en çok görülen pozisyon bozukluğu retroversiyon olarak bilinen rahmin arkaya doğru devrilmesidir. Bu durumda rahim tamamen arkaya yatıp açıda da bükülme meydana gelebilir. Kadınların %10’unda görülen bir durumdur. Rahim arkaya dönük iken hareket kabiliyetinde sorun yok ise önemsizdir, fakat arkaya yapışık olması durumunda ciddiye alınması gereken bir problem söz konusudur.
Doğum işlemi sırasında pelvis dokularının gevşemesi, yırtılması ile veya menapoz döneminde hormanların çekilmesi ile ortaya çıkan uterus (rahim) atrofisi ve bağlarının zayıflaması sonucu rahim dönmesi durumu ortaya çıkar. Bazı vakalarda hiçbir belirti ve şikayete yol açmadığı halde, bazı vakalarda ise bel ağrısı, kabızlık, ağrılı adet görme (premenstruel dismenore) belirtileri görülür. Bu şekilde bir rahim yapısına sahip olan kadınlar, genellikle gebeliklerinin 3. ayından sonra kendiliğinden bu sorundan kurtulur. Yani rahim normal pozisyonuna geri döner.
Rahmin Vajinal Kanala Doğru İnmesi
Doğum sırasında gerçekleşen hasarlar veya kadının yaşının ilerlemesi ile bağ dokusunun gevşemesi sonucunda rahim (uterus) yer değiştirebilir. Düşük ihtimalle de olsa bölgesel bağ dokusu ve kas zayıflığı hiç doğum yapmamış kadınlarda da görülebilir. Bu sağlık sorunu rahmin aşağı doğru sarkma hissi ve kasıklarda ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir.
Rahmin Vajinadan Dışarı Sarkması
Rahim organının serviks olarak bilinen kısmının vajinadan dışarı çıkmasına kısmi sarkma, rahmin tamamen vajinadan dışarı çıkmasına ve vulvada görülmesine tam sarkma denir. Rahmin sarkması başladıktan sonra, tekrarlayan doğumlar, ıkıntı, öksürük, ağır kaldırma gibi olaylar rahim dönmesi sorununa zemin hazırlar. Tam sarkmada dolaşım güçlüğü problemi oluşabileceğinden özellikle servikste yaralar, çatlaklar ve enfekte akıntılar meydana gelir. Doktora başvuran vakalar, aşağı doğru çekilme hissi, idrar yapmakta güçlük, kabızlık ve pelvik ağrı şikayetlerle gelirler. Tedavi yönteminde cerrahi işlemler uygulanır. Operasyonda mesane ve rektumun fonksiyonlarını eski haline getirmek amaçlanır.
Rahim Dönmesi Belirtileri
- Karın bölgesinde ağrı
- Kasıklarda ağrı
- İdrarı tutamama
- Kabızlık
- Vajina bölgesinden sarkan serviks
Rahim Dönmesi Tedavisi
Tedavide uygulanacak yöntemler rahim sarkıklığının hangi seviyede olduğuna bakılarak yapılır. Bazı vakalarda tedaviye ihtiyaç duyulmaktadır. Özellikle rahmin arkaya dönük olması vakalarında kadınların hamile kalması ile beraber bu sorun ortadan kalkar. Ancak serviksin vajinadan sarkması gibi bir durum söz konusu olursa cerrahi operasyon kaçınılmazdır.