Hamilelikte şeker yüklemesi konusu anne adaylarının sıkça araştırdığı konuların başında gelmektedir. Daha önce diyabet (şeker) hastalığı olmayan ve ilk kez hamileliği döneminde şeker metabolizmasında bozukluk görülen hastalar gestasyonel diyabet ya da sık bilinen adıyla gebelik diyabeti olarak tanımlanır. Bu amaçla hamileliğin 24-28. haftaları arasında anne adayına 50 gram glukoz tarama testi uygulanır. Bu test gün içinde herhangi bir saatte yapılabilir ve anne adayının aç ya da tok olması fark etmez. 50 gram glukoz içeren su içirildikten yaklaşık 1 saat sonra anne adayının kan şekeri düzeyine bakılır.
Testin sonucunda kan şekeri 140 mg/dL veya üzerinde saptanan anne adaylarına bu defa OGTT (Oral glukoz tolerans testi) uygulanır. Bu testte ise 100 gram glukoz içeren suyun içilmesinin ardından 3 saat boyunca kan şekeri düzeyi takip edilerek tanı kesinleştirilebilir. Anne adayına uygulanacak şeker yükleme testi sırasında aşırı fiziksel aktivitenin yapılmaması ve bu süreçte herhangi bir şey yenmemesi gerekir. Bu faktörler testin doğru sonuç vermesi açısından önemlidir. Hamilelikte şeker yüklemesi uygulamasından çekinmek doğru bir yaklaşım değildir.
Gebelik Diyabeti Riskleri Nelerdir?
- Bebeğin aşırı kilolu olarak doğması
- Erken doğum
- Erken doğum nedeniyle bebeğin akciğer gelişiminin tamamlanmamış olması
- Bebekte görülme ihtimali olan metabolik hastalıklar ve buna bağlı olarak doğum sonrası yoğun bakım ihtiyacı
- Bebeğin ilerleyen yıllarda tip 2 diyabet hastalığına yakalanma riskinin yüksek olması
Gebelik şekeri sorunu olması halinde anne adaylarına normal şeker hastaları gibi oral yolla (ağız) alınacak şeker ilaçları verilmez. Bunun yerine egzersiz ve diyet uygulamaları, insülin verilmesi gibi tedavi yöntemleri tercih edilir. Uzman hekim ve diyetisyenin birlikte hazırladığı, hamilelik durumuna uygun diyet programıyla anne adayının beslenmesi sağlanır. Bu beslenme listesinde şerbetli tatlılar, çikolata, dondurma, beyaz undan yapılmış gıdalar yer almaz.
Bu diyet sürecinde anne adayının doktorun önerdiği egzersizleri yapması da, kan şekeri seviyelerini düzeltmede etkili olur. Bu egzersiz içeriklerinde yürüyüş ve yüzme gibi sporlar bulunmaktadır. Bu diyet ve egzersizlerin faydalı olmadığı anne adaylarına insülin verilerek, yüksek şeker düzeyleri kontrol altına alınır. Bunun yanı sıra, gestasyonel diyabet saptanan anne adaylarının bir kısmında hastalık tip 2 diyabet hastalığı olarak devam edebilmektedir. Bu nedenle anne adaylarının hekimlerine danışarak doğumdan sonraki dönemde de diyabet hastalığı için kontrol altında olması son derece önemlidir.
Ayrıca, önceki hamilelik dönemlerinde gestasyonel diyabet teşhisi almış annelerin, daha sonraki hamileliklerinde de gestasyonel diyabet ortaya çıkma ihtimalinin yüksek olması nedeniyle, böyle bir durumun varlığı halinde ilgili doktor bilgilendirmelidir.