Çocuk felci tıp dilinde Poliomyelit olarak bilinmektedir. Bulaşıcı olan bu hastalık çocuklar için son derece tehlikelidir. İlk kez 1957 yılında başlayan aşılama yöntemleri ile dünya genelinde çocuk felci vakaları %99 oranında azalmıştır. Ancak bazı Asya ve Afrika ülkelerinde poliomyelit vakaları gözlemlenmektedir.
Çocuk Felci Nedir?
Poliovirüs ismindeki bir virüsün sinir sistemine saldırması sonucu gelişen bir hastalıktır. 5 yaşın altında olan çocuklar en riskli grupta yer alırlar. DSÖ verilerine göre her 200 vakada 1 kalıcı felç gerçekleşmektedir. 1988 yılında dünya genelinde büyük bir felakete neden olan bu hastalık başta Amerika olmak üzere Avrupa ve Batı Pasifik ülkeleri tarafından sona erdirilmiştir. Ancak günümüzde halen Afrika ve Asya kıtasına bağlı bazı ülkelerde halen görülmektedir.
Çocuk Felci Belirtileri
Virüsün bulaştığı kişilerin %97 sinde herhangi bir semptom gözlenmez. Virüse maruz kalan kişi semptom gösteremese bile başkalarına bulaştırıcı özelliği devam eder. Virüsün bulaştığı ve felcine neden olmadığı vakalar nonparalitik belirtiler gösterirken felç geçiren vakalarda paralitik belirtiler görülür. Nonparalitik belirtiler 1-10 gün arası sürebimektedir. Bu belirtiler;
- Ateş
- Boğaz ağrısı
- Baş ağrısı
- Kusma
- Yorgunluk
- Menenjit
Paralitik belirtiler ilk 1 haftada çok kendini göztermezken 1 hafta sonra şiddetli belirtiler yaşanır. Bu belirtiler ise;
- Refleks kaybı
- Şiddetli spazmlar ve kas ağrısı
- Vücudun tek veya her iki tarafında Gevşek ve sarkık uzuvlar
- Geçici veya kalıcı ani felç
- Özellikle kalça, ayak bilekleri ve ayaklarda deforme gelişmesi
Virüse maruz kalan çocuğun tam felç olması nadir bir durumdur. Virüs, dünya genelindeki vakaların yaklaşık %1’inde tam felce neden olmaktadır. Ayrıca bu virüs vakaların %5-10’u arasında ölüme sebebiyet vermektedir.
Çocuk Felci Bulaşıcı mıdır?
Son drece bulaşıcı özelliği olan polio virüsü, dışkı yolu ile başkalarına bulaşır. Virüsü barındıran kişinin dışkısına yaklaşan çocuklar bulaşıcılık konusunda yüksek risk altındadırlar. Nadir olsa da bazen öksürük veya hapşırık nedeniyle havaya yayılan damlacık yoluyla da bulaşıcılık görülebilmektedir. Virüs bazen bağırsaklar dışında boğaz bölgesinde de varlık gösterebilmektedir. Gelişmemiş ülkelerde sifonlu tuvalet olmaması nedeniyle virüsün bulaşıcılığı günümüzde de devam etmektedir.
Çocuk Felci Nasıl Tedavi Edilir?
Henüz günümüzde bu virüsü durdurabilecek bir ilaç bulunmamaktadır. Buna bağlı olarak uygulanacak tedavi yöntemleri, hastalığın belirtilerini azaltmak ve gelişebilecek semptomları önlemeye yönelik olur. Bebeklik döneminde, Sağlık Bakanlığı’nın Aşı Takviminde de bulunan çocuk felci aşısını yaptırmak son derece önemlidir. Virüsü kapan çocuklara uygulanacak tedavi yöntemleri;
- Yatak istirahati
- Reçeteli Ağrı kesiciler
- Kasları gevşetmek için reçete edilen antispazmodik içerikli ilaçlar
- İdrar yolu enfeksiyonları gidermek için reçete edilen antibiyotikler
- Solunum güçlüğü çeken vakalara yardımcı olan taşınabilir solunum cihazları
- Yürümeye yardımcı olmak için egzersizler, fizik tedavi veya ateller
- Kas ağrıları ve kaslarda gelişecek spazmları hafifletmek için sıcak su torbaları veya sıcak havlular
- Etkilenen kaslarda ağrı kontrolü için fizik tedavi
- Solunum ve pulmoner problemlere yönelik fizik tedavi
- Akciğer dayanıklılığını arttırmak için pulmoner rehabilitasyon
Çocuk Felci Aşısını Kim Buldu?
Yahudi kökenli Amerikalı virolog Jonas Edward Salk tarafından geliştirilen çocuk felci aşısı ilk kez 1957 yılında Amerika’da uygulanmıştır. Uygulanan aşı sayesinde Amerika’da vakaların %80-90 oranlarında azaldığı görülmüştür. Jonas Salk ayrıca bu aşının patentini çıkarmamıştır. Şayet çıkarmış olsaydı bugün ailesi dolar milyarderi zenginleri arasında yer alırdı. 1995 yılında geçirdiği bir kalp rahatsızlığı nedeniyle Amerika’da hayatını kaybetmiştir.