Çikolata kisti tıp dilinde endometriozis olarak bilinir. Kadınlarda rahim iç yüzeyini kaplayan endometrial doku bulunur. Bu dokular rahim dışına çıkarak karın boşluğuna yerleştiğinde kronik bir hastalık olan enfometriosizden söz etmek mümkündür. Yanlış bölgeye konumlanan bu dokular tıpkı rahim organındaki gibi adet döngüsü oluşmasına sebebiyet verir. Çoğu kadın tarafından belirtiler hafif alındığı ve bir hekime müracaat edilmediği için kısırlık sorunu ortaya çıkabilmektedir. Bu hastalığın teşhis edilmesi tek bir yöntemle gerçekleşmektedir. Bu yöntemde; karın bölgesine ufak bir delik açılır ve bu delikten kamera sokularak karın içi dokuları kontrol edilir.
Çikolata kisti (endometriozis) dünya genelinde üreme çağına gelmiş 150 milyonun üzerinde kadını etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur. Çikolata kistleri en çok fallop tüpleri ve yumurtalıklarda görülür. Bu kadar vaka olmasına rağmen hastalığın bilinirlik oranı oldukça düşüktür. Hastalık hemen hemen her yaş grubunda görülse de en fazla 30-40 yaş arası bayanlarda görülür.
Çikolata Kisti Belirtileri Nelerdir?
Bu hastalıkta en belirgin belirti adet döneminde de görülen kasık ağrıdır. Adet döneminde yaşanan kasık sancılarından çok daha şiddetli olurlar. Hastalığın diğer belirtileri;
- Cinsel ilişki esnasında veya sonrasında ağrı oluşması
- Büyük veya küçük tuvaleti yapma esnasında ağrı oluşması
- Adet dönemlerinde aşırı kanama. Bazen dönem aralarında da kanama görülebilir.
- Kısırlık. Endometriozis taramasında genellikle kısırlık tespit edilir.
- Adet dönemlerinde aşırı yorgunluk ve hassasiyet
Çikolata Kistinin Nedenleri Nelerdir?
Bu hastalığa neden olan faktörler günümüzde halen net olarak bilinememektedir. Ancak alanında uzman jinekologların bu konuda teorileri bulunmaktadır. Bu teoriler;
Genetik Faktörler : Aile öyküsünde endometriozis hastalığı bulunan kadınların bu sağlık sorunu ile karşılaşma olasılığı daha yüksektir.
Kanamanın Ters Yöne Olması : Adet kanaması sırasında uterusu (rahim) döşeyen endometrium dokusu vajina yoluyla vücuttan atılır. Şayet kanama geriye doğru olursa bu dokular fallop tüplerinden karın boşluğuna akarak buradaki organlara yerleşir ve bu durumda endometriozise sorunu ortaya çıkar.
Bağışıklık Sistemi : Kişinin bağışıklık sisteminde var olan problemler nedeniyle vücut kendini doğal olarak hastalık ve enfeksiyonlardan koruyamaz. Bu durumda da bağışıklık sisteminin zayıflığı çikolata kistinin oluşumunda etken bir faktör olarak görülebilir.
Çikolata Kistinin Tanısı Nasıl Konur?
Pelvik Muayene : Uzman bir jinekoloğun fiziki muayenesi esnasında üreme organlarındaki anormallikler saptanabilir.
Ultrason : Karın bölgesine ultrason uygulanarak iç organlardaki anormal yapılar yakalanabilir.
MR (Manyetik Rezonans) : Bu görüntüleme yönteminde karın içi boşluğunda yer alan tüm organların kesitleri alınabilir. Bu sayede var olan sorunlar etkili bir şekilde saptanır.
Laparoskopi : Genel anestezi altında uygulanan bir yöntemdir. Hastanın karnına ufak bir delik açılır. Açılan bu delikten laparoskop olarak bilinen ışıklı küçük kamera sokulur. Rahim ve rahime yakın tüm organlar detaylıca görüntülenir.
Çikolata Kisti (Endometriozise) Tedavisi
Tedavi sürecinde ilk olarak hastaya çeşitli ilaçlar reçete edilir. Bir süre hasta bu şekilde izlenir. Şayet ilaçlar tedavide etkili olamıyor ise cerrahi yönteme başvurulur. Özellikle adet döneminde yaşanan şiddetli sancıları hafifletmek için nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar reçete edilebilir. Ek olarak hormon tedavisine de başvurulabilir. Hormon tedavisindeki temel amaç zararlı dokuların kalınlaşmasını önlemektir. İleride hamilelik düşünen kadınlarda hormon tedavisi kullanılmaz.
Yaşam tarzında da değişikliklere gidilmelidir. Düzenli olarak egzersiz yapılmalı, beslenmeye dikkat ve özen gösterilmeli, zararlı alışkanlıklardan uzak durulmalıdır. Sigara ve alkol tüketimi östrojen hormonunun seviyesinin yükselmesine nede olur. Çikolata kisti tedevi sürecinde östrojen hormon seviyesini minimumda tutmak gerekir.