Bebeklerde sarılık yenidoğanların üçte ikisinde görülen, kendiliğinden geçen ancak bazı vakalarda ciddi sağlık sorunlarına neden olan bir hastalıktır. Genetik nedenler, düzensiz ve yetersiz beslenme, erken ya da geç doğum gibi birçok faktör, yenidoğan bebeklerde sarılık hastalığının ortaya çıkmasında büyük rol oynuyor. Bu noktada ebeveynlerin dikkatli olması ve belirtileri fark etmesi halinde hemen bir doktora başvurması gerekir. Bu hastalık kandaki ‘bilirubin’ adlı maddenin yükselmesi ile ortaya çıkar. Deri ve yanakların içi, gözün beyaz kısmı gibi bölgelerde biriken bu madde nedeniyle bebeğin teni sarı renge bürünür.
Sarılık hastalığı şiddetlendikçe sırasıyla yüz, gövde, kol ve bacaklar ile en son olarak el içi ve ayak tabanında sarımsı renkler ortaya çıkar. İyileşme süreci ise ayak bölgesinden kafa bölgesine doğru ilerler. En son olarak ise gözlerdeki beyaz kısımlar düzelir. Hangi bebeğin tedavi edilmeyi gerektirecek düzeyde sağlık sorunları yaşadığına karar verebilmek bu noktada önemli bir faktör. Kesin tanıyı koyabilmek için takibin mutlaka bir uzman hekim tarafından yapılması gerekir.
Bebeklerde Sarılık Bulaşıcı mıdır?
Yenidoğan bebeklerin sarılık olması durumunda ebeveynlerin en çok sorduğu soru bu hastalığın bulaşıcı olup olmadığıdır. Bebeklerde sarılık bulaşıcı değildir. Bulaşıcı olan sarılık tipleri Hepatit A, B ve C olanlardır.
Bebeklerde Sarılık Değeri Kaç Olmalıdır?
Bilirubinin kandaki normal oranı yenidoğan sağlıklı bir bebekte 1-2 mg/dl’dir. Bu değer 5 mg/dl’yi geçtiğinde sarılık problemi gözle fark edilebilir bir duruma gelir. İlk belirti bebeğin gözlerindeki beyazlıkların sararmasıdır. Bilirubin seviyesinin kandaki miktarı ile vücuttaki sararmanın oranı ve gözlendiği bölgeler ilişkilidir.
- Bilirubin oranı 5 ile 8 mg/dl arasında ise baş ve boyun bölgesi sararır.
- Bilirubin mikarı 8 ile 10 mg/dl arasında ise gövdenin üst bölümü sararır.
- Bilirubin miktarı 10 ile 13 mg/dl arasında ise gövdenin alt kısmı sararır.
- Bilirubin miktarı 13 ile 16 mg/dl arasında ise kol ve bacaklar sararır.
- Bilirubin miktarı 20 mg/dl civarında ise eller ve ayaklar sararır.
Bebeklerde Sarılık Belirtileri
Yenidoğan sarılığı yüz bölgesinde başlar, sonrasında gözdeki beyaz alanları sarar. Kandaki bilirubin seviyesinin artmasıyla sırasıyla göğse, karına, kol ve bacaklara doğru yayılır.
- Ciltteki sarı renk gün ışığında ya da lamba altında görülür.
- Parmakla hafifçe burun veya karın bölgesine bastırılıp kaldırıldığında sarı renk daha bariz bir şekilde gözlemlenir. Yenidoğan bebeğin cildindeki sarılık giderek koyulaşıp belirginleşir.
- Sarılık sorunu olan bebek uykuya daha çok meyilli olur ve memeyi emme isteği azalır.
Bebeklerde Evde Sarılık Nasıl Geçer?
Bebeklerde hafif sarılık belirtileri görülmesi halinde sürekli emzirilmelidir. Devamlı olarak emzirilen bebek idrar yolu ile birikmiş bilirubin miktarını dışarıya atacaktır. Ayrıca bebeğe sarı renkli elbiseler giydirmekte yarar sağlamaktadır. Eğer bu uygulamalar işe yaramaz ise en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Bebeklerde Sarılık Tedavisi
Tedavi gerekliliği 3 faktöre göre saptanır. Bu faktörler bebeğin ağırlığı, kaç günlük olduğu ve kandaki bilirübin seviyesidir. Hastanede tedavi gerekip gerekmediğine çocuk doktoru bu faktörleri göz önünde bulundurarak karar verir. Yenidoğan sarılığı, bebeğin düzenli olarak emzirilmesiyle genellikle iki hafta içinde kendiliğinden düzelir. Fakat bu dönemde uzman hekim tarafından uygun şekilde takibi önem taşır.
Eğer tüm uygulamalara rağmen bilirubin seviyesi yüksek ise bebek “fototerapi” olarak bilinen özel dalga boyunda ışık yayan lambalar altında ışık tedavisine tabi tutulur. Bu ışık sarılığa neden olan bilirubin maddesinin idrarda çözünerek vücuttan atılmasını sağlar. Fototerapi cihazı bebeğe hiçbir şekilde zarar vermez. Bebeğin gözleri, yayılan bu ışıktan zarar görmemesi için kapatılır.